Làm gì khi phân biệt, phán xét?

Hỏi: Thưa thầy, khi khởi lên tâm phân biệt, mình phải làm gì?

Thầy Trong Suốt: Phán xét là một vấn đề. Việc đầu tiên là nhận ra mình đang đi vào trạng thái phán xét.

Phán xét là cho rằng ai đó không bằng mình, mình đúng và họ sai. Nhưng phải hiểu được sự khác nhau giữa phân biệt và phán xét. Tâm phân biệt mà lại không phán xét thì chưa phải là cái phải giải quyết.

Muốn không phán xét, trước hết chúng ta phải hiểu là mình cũng như họ. Thực chất thì mình và họ chẳng khác gì nhau, mình chỉ phán xét khi mình cho rằng mình hơn họ thôi.

Khi mình phán xét là ông đại gia bỏ 16 tỷ ra mua hợp đồng tình ái, thử nghĩ xem nếu mình có tiền mình có bỏ 16 nghìn đi uống nước với bạn không? Ông ấy hưởng lạc kiểu ông ấy, mình hưởng lạc kiểu mình, khác gì nhau?

Khi em phân biệt với tâm là tôi hơn họ, thì đó là phán xét. Người hay chê người khác là rõ nhất, khi chê họ thì thấy tôi là người đúng, dần dần đến lúc trở thành nghiện làm người tốt. Nhà Phật có một loại trí tuệ là Bình đẳng tánh trí. Em cũng chẳng hơn bất kỳ ai trong vũ trụ này. Phật còn không thấy hơn mình, thì làm sao mình lại hơn ai?

Trích Trà đàm: “Bạn sống để làm gì?” – Sài Gòn, 2017
***